De traumasensitieve school - recensie

De traumasensitieve school beschrijft dat gedrag van leerlingen mogelijk veroorzaakt worden door een ingrijpende gebeurtenis. Dit boek beschrijft hoe je daar als leerkracht het beste mee om kunt gaan.

De traumasensitieve school – recensie

Over de auteur en het boek

Anton Horeweg is als leerkracht en gedragsspecialist al ruim dertig jaar werkzaam in het basisonderwijs. Inmiddels heeft hij al meerdere vakliteratuurtitels op zijn naam staan, zoals gedragsproblemen in de klas.

Horeweg streeft met zijn boek drie doelen na, namelijk begrijpen welke rol trauma heeft…

op de ontwikkeling van de hersenen.
in leven en ontwikkeling van kinderen.
op zelfregulatie.

Wat draagt het boek bij?

Vroeg kinderlijk trauma komt vaker voor dan dat we dachten, in alle lagen van de bevolking. Een traumasensitieve blik is niet alleen goed voor leerlingen die trauma hebben meegemaakt, maar eigenlijk voor alle leerlingen.

Ook leerlingen met trauma hebben grenzen nodig, ze moeten weten waar ze aan toe zijn. wel is het belangrijk dat je begrip en empathie toont. Trauma beïnvloed namelijk niet alleen het brein, maar ook het lichaam. Trauma ontstaat door ingrijpende gebeurtenissen, zoals:

fysieke mishandeling
fysieke verwaarlozing
emotionele mishandeling
emotionele verwaarlozing
seksueel misbruik
getuige zijn van partnergeweld
opgroeien in het gezin met iemand die verslaafd is
samen leven met een psychisch ziek gezinslid
een vechtscheiding
het ontvallen van een naast familielid
het uithuisplaatsen van een gezinslid

Ongeveer 44% van alle volwassenen heeft een traumatische gebeurtenis meegemaakt. Niet iedere traumatische gebeurtenis mondt uit tot een trauma. Dit hangt af van verschillende kindfactoren en verschillende factoren uit de omgeving, zoals:

de relatie tussen kind en ouders
ouders die kalm reageren op de gebeurtenissen
consequente zorg voor het kind
een steunende volwassene in het leven van het kind

Gevolgen van trauma

Een kind met trauma doet vaak alsof er niets gebeurd is, maar dit toneelspelen kost veel energie. Het trauma heeft veel invloed op het brein en het gedrag van de leerling. Voorbeelden van moeilijkheden die een kind met trauma kan hebben:

werkgeheugenproblemen
concentratieproblemen
leerproblemen
moeite met aangaan van relaties
meer schoolverzuim
moeite met het snappen van sociale aanwijzingen
sneller agressief zijn naar anderen
meer kans op probleemgedrag
meer kans op schorsing en verwijdering op school
sneller de neiging hebben tot het terugtrekken in sociale relaties
geen of minder vertrouwen hebben in de leerkracht
meer kans op zittenblijven of het slechter presteren op school
slechter ontwikkelde executieve functies
mogelijk aangetaste taalontwikkeling
meer kans om geplaatst te worden in het speciaal onderwijs

Een traumasensitieve school

De traumasensitieve school ondersteunt alle leerlingen en in het speciaal de leerlingen die te maken hebben (gehad) met trauma. Deze school heeft een sterk schoolleiderschap nodig en leerkrachten en ondersteunend personeel moeten bijgeschoold worden.

Een traumasensitieve school:

doet er alles aan op de school voor alle leerlingen veilig te maken
heeft duidelijke gedragsregels die actief worden aangeleerd en uitgedragen
zorgt ervoor dat iedere medewerker op school op de hoogte is van traumasensitief werken
heeft voldoende aandacht voor SEL, academisch leren en onderwijsbehoeften van leerlingen
werken aan goed gedrag door ondersteuning van de leerlingen
past, indien nodig, het lesprogramma aan om beter tegemoet te komen aan de onderwijsbehoeften van de leerlingen
ziet ouders als volwaardige gesprekspartners
heeft korte lijnen met gezondheidszorg, maatschappelijk werk en/of behandelaars

Mijn mening

Dit boek is echt waardevol voor ieder schoolteam. Hoe kijk je als team naar het gedrag van leerlingen hoe ga je hier als leerkracht mee om? Naast theoretische achtergronden van trauma’s en de gevolgen hiervan op het lichaam en gedrag van mensen worden er ook vele tips gegeven voor leerkrachten en schoolteams om concreet mee aan de slag te gaan. Eigenlijk denk ik dat iedere leerkracht hier ook mee aan de slag wil!