Recensie: Bijna alles wat je moet weten over thematisch onderwijs

Bootsma en Naaijkens, twee namen die in korte tijd bekend zijn geworden in onderwijsland hebben hun derde boek voor het basisonderwijs uitgebracht, ‘Bijna alles wat je moet weten over thematisch onderwijs’. Een recensie bij deze mooie vakliteratuur.

Bijna alles wat je moet weten over thematisch onderwijs

Over het boek

Het opdoen van kennis vraagt tijd en inspanning, maar wanneer je veel kennis hebt over verschillende onderwerpen leg je gemakkelijker verbanden en heb je een rijkere voorstellingen over abstracte begrippen. Met alleen een goede kwaliteitsaanpak (uit hun eerste boek, En wat als we nu weer eens gewoon gingen lesgeven) ben je er niet. Er moet ook een goede kwaliteitscultuur (De school als werkplaats) zijn.
Kerndoelen worden vertaald en overgebracht door educatieve uitgeverijen in door hen uitgebrachte methodes. Hierdoor is er vaak een versnippering in het aanbod. Auteurs bepleiten met dit boek om te kiezen voor kennisrijk thematisch onderwijs, wanneer dit past binnen de schoolvisie.

Thematisch onderwijs is een effectieve vorm van onderwijs om de brede ontwikkeling van leerlingen te waarborgen. In Nederland kennen zaakvakken geen beheersingsverplichting, maar een aanbodsverplichting. Het gevolg is dat het verschil tussen leerlingen steeds groter wordt. Kinderen hebben echter veel kennis nodig en gezamenlijke kennis smeedt daarnaast ook een onderlinge band. Auteurs geven aan dat binnen thematisch onderwijs meerdere vakken kunnen worden ondergebracht, waaronder ook begrijpend lezen en voortgezet technisch lezen.

De auteurs hebben duidelijke eisen aan rijke teksten die kunnen worden gebruikt voor thematisch onderwijs. Ze beschrijven hoe je een leerplan voor thematisch onderwijs kunt maken, als richtsnoer bij het handelen. Er wordt een themaplanning gemaakt die basis is voor een lessenserie die de leerkracht zelf ontwerpt. Hoe lessenserie voor thematisch onderwijs verloopt is niet in een mal te gieten, omdat thema’s inhoudelijk van elkaar verschillen. Wel kun je in elke lessenserie een paar vaste elementen verwerken, zoals een themawand, kenniskaarten, rijke teksten en passende werkvormen.

In het team is daarbij een cultuur nodig waarbij vakmensen professioneel samenwerken en collectief de verantwoordelijkheid nemen voor het leren van alle leerlingen: continue gericht op het verbeteren van het vakmanschap van de leraar. Met thematisch onderwijs worden drie doelen beoogt:

Je helpt leerlingen een sterke gemeenschappelijke kennisbasis opbouwen, waardoor leerlingen dezelfde taal spreken, met elkaar kunnen samenwerken en met en van elkaar kunnen leren.
Je biedt een samenhangend leerplan aan dat cumulatief wordt opgebouwd van leerjaar tot leerjaar.
Je creëert een gemeenschappelijke focus die teamwerk en samenwerking bevordert.

Mijn mening

Een boek geschreven door twee mensen die echt met hun poten in de klei staan en dat lees je. Het boek is bedoeld voor professionals die dagelijks voor de klas staan. Als leerkracht en intern begeleider kreeg ik door het lezen van dit boek vele ideeën om onze lessen wereldoriëntatie naar een hoger plan te trekken. Een boek dat inspiratie kan bieden voor iedere leerkracht omdat het ideeën geeft hoe je het onderwijs kan versterken door het aanbieden van rijke thema’s. Ook al geef je les met een methode, toch kun je ook kijken hoe je deze lessen rijker kunt maken door één of meer tips uit dit boek toe te passen.
Het boek is goed leesbaar en biedt voorbeelden die de informatie verduidelijkt en ideeën biedt. Dit boek zou iedereen moeten lezen die het onderwijs nog rijker wil maken.