Gedragsproblemen zijn vaak de lastigste problemen voor een leerkracht. Gedrag is immers interactie, waardoor jij als leerkracht ook invloed hebt op het probleem dat zich voordoet. Groepsplan gedrag is een boek dat praktisch in te zetten is bij het voorkomen en aanpakken van gedragsproblemen
Recensie: Groepsplan gedrag
Over het boek
Voorin het boek zit een leeswijzer met daarin aangegeven welke hoofdstukken welke doelgroep zou moeten lezen. Hierin is onderscheid gemaakt in de volgende taken: leraar, intern begeleider/gedragsspecialist, directeur, coördinator samenwerkingsverband, lid bestuur.
Het boek heeft 23 hoofdstukken en is onderverdeeld in de volgende delen:
- Werken met groepsplan gedrag
- 1: Plannen voor iedereen
- 2: Plannen voor sommigen
- 3: plannen voor enkelen
Daarnaast zijn er diverse bijlagen opgenomen in het boek.
Inhoud
Groepsplan gedrag kent drie preventieniveaus:
- Universeel: alle kinderen
- Secundair: voor 7 tot 10% van de leerlingen. Bij deze leerlingen is alleen de groepsaanpak onvoldoende. Dit is een kortdurende preventie. De leerlingen kunnen spoedig meedoen met het groepsniveau.
- Tertiaire: voor 3 tot 5% van de leerlingen. Deze leerlingen hebben onvoldoende profijt van het primaire en secundaire niveau. Dit is een langdurige intensieve aanpak om problemen te reduceren. Vaak is hierbij specialistische hulp noodzakelijk.
SEL heeft in het proces van passend onderwijs te weinig aandacht gekregen. Van Overveld wil hier verandering in aanbrengen. Hij ziet dit boek als een handreiking voor de school om het ambitieniveau t.a.v. passend onderwijs te realiseren. Voor de leraar ziet hij dit boek als ondersteuning voor de leerkracht die steeds meer op zichzelf wordt teruggeworpen. Met dit boek kunnen ze een kwalitatief goed groepsplan maken met aandacht voor alle leerlingen.
Gedrag is eigenlijk niet meetbaar. Dat komt door vier aspecten:
- situatieve: gedrag wordt bepaald door situatie waarin je verkeerd
- relationele: gedrag is gebaseerd op specifiek interactieniveau tussen leerling, leraar en medeleerlingen
- relatieve: beoordelen gedrag = subjectief
- fluctuerende: gedragsproblemen zijn van tijdelijke aard
Het groepsplan gedrag is een instrument waarmee op drie verschillende niveaus activiteiten, leerling interventies en leraar strategieën kunnen worden gepland om zodoende gedragsproblemen te voorkomen, dan wel aan te pakken.’ (pagina 23)
Voordelen groepsplan gedrag:
- Implementatie leidt tot gezamenlijke visie op gedragsproblemen op school.
- Tijd en energie aan positieve ontwikkeling van groep en klas.
- Opbrengstgericht werken aan gedragsontwikkeling van leerlingen.
- Frequent overleg over gebruik: gezamenlijke taal en deskundigheid.
- Gedrag en SEL even serieus nemen als schoolse vakken.
- Bewust tijd investeren in invullen, uitvoeren en evalueren groepsplan.
Het boek besteed aandacht aan de verschillende fasen van groepsvorming en de onderwijsbehoeften die hierbij horen. Ook wordt er stilgestaan bij pesten en hoe je kunt werken aan sociale veiligheid op school.
Wat draagt het boek bij?
Het doel van van Overveld is dat het gebruik van groepsplan gedrag gaat leiden tot gevoelens van competentie en zelfwaardering bij leraren en uiteindelijk ook bij leerlingen. Het boek is een pleidooi voor een balans tussen het academisch leren en sociaal emotioneel leren. Ook stelt auteur preventie boven curatie. Van Overveld stelt dat gedrag en leren onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Wanneer een kind goed in zijn vel zit, gaat hij of zij ook beter presteren.
Het boek geeft de lezer tips en handvatten om aan de slag te gaan met gedrag, zowel preventief als reactief.
Mijn mening
Ik vind groepsplan gedrag een waardevol boek voor iedere leerkracht. Het boek is goed te gebruiken in de handelingsgerichte werkwijze die veel scholen hanteren. Ook wordt er duidelijk stilgestaan bij de onderwijsbehoeften van leerlingen en de ondersteuningsbehoeften van de leerkracht. Het kan zelfs zo zijn dat iedere leerkracht van een duo, een ander groepsplan maakt. Gedrag is immers een interactieprobleem en is dan ook gedrag van deze groep leerlingen, bij deze leerkracht.
Het maken van een groepsplan gedrag helpt mij om goed na te denken over mijn groep, de leerlingen en mijn eigen houding en gedrag. Het boek is voor mij een hulpmiddel om dit groepsplan op te stellen met duidelijke interventies waardoor ik ook echt effectief aan het werk ben met gedrag in de groep.
Daarnaast biedt het boek, ook wanneer je niet direct een groepsplan gedrag wilt maken, heel veel tips en handvatten bij verschillend gedrag. Zelf vind ik het hoofdstuk over sociale veiligheid erg goed en duidelijk. Hierin staat duidelijk omschreven hoe om te gaan met pesten. Het boek biedt hierbij voldoende handvatten om op school te werken aan de Wet Sociale Veiligheid.
Boekgegevens
Titel: Groepsplan gedrag
Ondertitel: Planmatig werken aan passend onderwijs
Auteur: Kees van Overveld
Jaar van uitgave: 2016 (8e druk, herzien)
Uitgeverij: Pica
Bestel het boek via deze link bij de lokale boekhandel.